Συγκεντρώσου!
Τα μυαλά μας δεν είναι σχεδιασμένα για αυτό που ονομάζουμε multitask. Ο εγκέφαλος είναι προγραμματισμένος για να μπορεί να κάνει focus σε ένα πράγμα τη φορά. Το να τον υπέρ φορτώνουμε με πληροφορίες το μόνο που πετυχαίνει είναι να τον κάνουμε να λειτουργεί πιο αργά.
Στις σημειώσεις τού Earl Miller, Νευροεπιστήμονα του MΙΤ, αναφέρεται πως το μυαλό δεν είναι προγραμματισμένο για να λειτουργεί πολλαπλώς. Αυτό που κάνει, ουσιαστικά, είναι να καταφέρνει να μεταπηδά από το ένα θέμα στο άλλο με πολύ μεγάλη ταχύτητα, «ανοιγοκλείνοντας» έναν διακόπτη. Κάθε φορά, όμως, που το κάνει, έχει και ένα επιπλέον κόστος. Αυτή η ασταμάτητη αλλεπάλληλη εναλλαγή από το ένα θέμα στο άλλο ενθαρρύνει κακές συνήθειες για το μυαλό μας. Όταν, για παράδειγμα, ολοκληρώνουμε μία σχετικά απλή εργασία όπως το να στείλουμε ένα mail ή να απαντήσουμε σε ένα μήνυμα ή να ανεβάσουμε ένα tweet, μας επιβραβεύει με λίγη ντοπαμίνη που είναι ακριβώς αυτή η ορμόνη που αναγνωρίζει ότι έχουμε επιτύχει κάτι. Καθώς το μυαλό αγαπάει ιδιαιτέρως τη ντοπαμίνη, μας ενθαρρύνει και μας σπρώχνει στο να εναλλασσόμαστε μεταξύ μικρών αλλά συνεχών δραστηριοτήτων, ακριβώς επειδή πετυχαίνουμε μία στιγμιαία επιβράβευση. Όλα αυτά προκαλούν ένα επικίνδυνο feedback: ουσιαστικά αυτή διαδικασία μας κάνει να αισθανόμαστε σαν να έχουμε επιτύχει κάτι πολύ μεγάλο, ενώ στην πραγματικότητα έχουμε κάνει κάτι πάρα πολύ μικρό και κάτι πάρα πολύ απλό, το οποίο δεν απαιτεί καν κριτική σκέψη. Μάλιστα, πολλές μελέτες αναφέρονται στα μέσα μαζικής κοινωνικής δικτύωσης σαν τον πιο κυρίαρχο νευρωτικό εθισμό το σημερινού κόσμου.
Το περίφημο, λοιπόν, multitasking καταρχήν μας δυσκολεύει να οργανώσουμε τις σκέψεις μας και να φιλτράρουμε τις περιττές πληροφορίες ενώ, ταυτόχρονα, μειώνει την αποτελεσματικότητά μας και την ποιότητα της δουλειάς μας. Μία μελέτη του Πανεπιστημίου του Λονδίνου απέδειξε πως άνθρωποι που αναλώνονταν σε πολλαπλές δραστηριότητες, ενώ έπρεπε να εκτελέσουν δουλειές πάνω στο γνωσιακό τους αντικείμενο, αντιμετώπισαν σημαντική πτώση του IQ τους, στον ίδιο βαθμό δε που θα αντιμετώπιζαν αν, για παράδειγμα, έχαναν μια ολόκληρη νύχτα ύπνου ή… κάπνιζαν ουσίες!
Το multitasking αποδείχθηκε πως αυξάνει την παραγωγή κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες. Είναι φυσικό: το να πιέζουμε συνεχώς στο μυαλό μας ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί σε διαφορετικά πράγματα, με γρήγορες εναλλαγές, προφανώς μας εξαντλεί, και οργανικά και πνευματικά, ενώ μας δημιουργεί ένα συνεχές άγχος και μία διαρκή ένταση. Ακόμη και αν είναι πολύ πρωί και η μέρα μας μόλις ξεκίνησε.
Είναι εντυπωσιακό να δούμε ποιος είναι ο χειρότερος εχθρός μας σε αυτή την πολύπλοκη διαδικασία λειτουργίας μας: και όμως είναι αυτά τα Inbox του υπολογιστή μας. Οι έρευνες δείχνουν ότι, η γνώση και μόνο του ότι μπορεί να έχουμε ένα mail που δεν έχουμε ανοίξει μέσα στα αποθηκευμένα του υπολογιστή μας, αρκεί για να μειώσει την παραγωγικότητα μας. Αυτό σημαίνει πως η οποιαδήποτε εκκρεμότητα μας αποσπά συνεχώς και μας οδηγεί στο multitasking – άλλωστε δεν είναι τυχαίο πως το 28% του χρόνου τους μέσα σε μία εβδομάδα, τον σπαταλούν οι εργαζόμενοι για να τσεκάρουν τα mail τους. Κατόπιν, απαιτείται χρόνος και ενέργεια για να σκεφτείς σωστά τι πρέπει να απαντήσεις. Ο καλύτερος τρόπος να γλυτώσουμε από όλο αυτό είναι Nα αφιερώνουμε συγκεκριμένο χρόνο την ημέρα για να τσεκάρουμε τα e-mail μας. Μπορούμε για παράδειγμα να αποφασίσουμε ότι θα είναι η πρώτη δουλειά που θα κάνουμε το πρωί, η δουλειά που θα κάνουμε πριν σταματήσουμε για γεύμα και εκείνη που θα κάνουμε πριν κλείσουμε το φως στο τέλος της ημέρας μας. Έτσι, δεν θα σταματάμε κάθε τρεις και λίγο και δεν θα αποσπόμαστε από τις σημαντικές δουλειές που έχουμε να κάνουμε. Φυσικά, δεν μιλάμε για περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή την περίπτωση που περιμένουμε μία σημαντική απάντηση. Το ίδιο ισχύει περίπου και για το τηλέφωνο μας: μπορούμε να το βλέπουμε κάθε 1 ώρα και όχι κάθε πέντε λεπτά.
Να σημειώσουμε ότι το κακό που προκαλεί αυτή η σύχγυση στους άνδρες είναι πολύ μεγαλύτερο από ό,τι στις γυναίκες – ενδεχομένως γιατί γυναίκες έχουν μάθει να ανταποκρίνονται σε πολλαπλούς ρόλους. Επίσης, θα πρέπει να πούμε ότι το κακό που μπορεί να προκαλέσει μπορεί να είναι και μόνιμο και όχι μόνο παροδικό. Επιπροσθέτως να ξεκαθαρίσουμε ότι όλη αυτή ιστορία δεν αφορά μόνο τον τρόπο εργασίας μας, αλλά και το τι κάνουμε στο σπίτι: αν για παράδειγμα βλέπουμε τηλεόραση την ώρα που γράφουμε μήνυμα στο τηλέφωνο μας ,αλλά τσεκάρουμε και ένα e-mail στο iPad και γράφουμε και ένα κείμενο στον υπολογιστή, τότε πραγματικά ο εγκέφαλος «καίγεται». Όλα αυτά φυσικά επηρεάζουν και αυτό που τον συναισθηματικό έλεγχο και το EQ.
